Quy trình xử án nói theo cách hiện đại thì chính là quy trình tố tụng.
Các quy định này nằm ở Quyển VI một số điều rải rác ở các quyển khác. Gồm có 02 phần:
– Bộ vong (Bắt phạm nhân bỏ trốn) có 63 điều.
– Đoán ngục (Xử án) có 65 điều.
1. Các cấp xét xử
Trong Điều 672 có quy định:
– Dân ở các lộ, huyện có việc cần thưa kiện, nếu việc rất nhỏ thì kiện nơi quan xã, việc nhỏ thì kiện ở quan lộ, việc trung bình thì kiện ở quan phủ, việc quan trọng thì kiện lên kinh.
– Quan xã xử không đúng lý thì kiện lên quan huyện, quan huyện xử không đúng thì thưa lên quan lộ, quan lộ xử không đúng thì mới lên kinh tâu bày. Qua quy trình trên cho thấy. Trong Luật Hồng Đức có ba cấp xét xử:
1. Cấp làng xã: Xử lý những tranh chấp rất có thể điều giải.
2. Cấp huyện, lộ: Xử lý những vụ án nhỏ và những vụ xét xử không hợp lý của cấp làng xã.
3. Cấp triều đình (trung ương): Thụ lý các vụ án do cấp huyện, lộ xử lý không thoả đáng, các vụ án mưu phản, trọng án.
Trong điều luật cũng quy định các quy trình trên là bắt buộc, nếu trái sẽ xử trượng hình hoặc biếm tư. Tuy nhiên đối với việc tố cáo mưu phản thì không áp dụng luật này.
Đừng nói là thời phong kiến, ở hiện đại toà xử án cũng đi theo quy trình từ thấp đến cao đàng hoàng. Cũng quy định rõ toà cấp nào thì được xử những vụ án thế nào thuộc lĩnh vực gì. Riêng các vụ án thuộc lĩnh vực quân sự sẽ do toà quân sự thuộc các quân khu, khu vực thụ lý.
Bình Luận