Về một cách kể chuyện từ cỗ bài Tarot trong Lâu Đài Của Những Số Phận Giao Thoa

Về một cách kể chuyện từ cỗ bài Tarot trong Lâu Đài Của Những Số Phận Giao Thoa

Italo Calvino sinh năm 1923 tại Cuba, có cha mẹ đều là những nhà nông nghiệp người Ý. Sau đó ông theo cha mẹ trở về Ý sinh sống, và mất năm 1985 sau một cơn đột quỵ. Di sản ông để lại trong khoảng thời gian hoạt động và sáng tác đến nay vẫn được đánh giá rất cao. Nhà văn Mỹ John Updike sau khi đọc Lâu đài của những số phận giao thoa của Italo Calvino đã nhận xét rằng: “Không tác giả nào đang sống mà tài tình hơn”[1].

Người đọc Việt Nam có dịp làm quen với Italo qua những tác phẩm đã chuyển ngữ như Nếu một đêm đông có người lữ khách; bộ ba tiểu thuyết Tổ tiên ta (Hiệp sĩ không hiện hữu, Tử tước chẻ đôi, Nam tước trên cây); Palomar và Những thành phố vô hình.

Lâu đài của những số phận giao thoa xuất bản lần đầu tại Ý vào năm 1969, lấy cảm hứng từ những cỗ bài Tarot cổ xưa ở châu Âu. Cuốn tiểu thuyết này gồm hai phần là Lâu đài của những số phận giao thoa được kể dựa trên cỗ bài Visconti và Tửu quán của những số phận giao thoa sử dụng cỗ bài Tarot de Marseille. Cả hai câu chuyện đều có điểm chung, đó là các nhân vật sau hành trình băng qua rừng, không hẹn mà gặp đều tụ về lâu đài và tửu quán. Ở đó, họ bị mất tiếng nói, cách duy nhất để giao tiếp, đó là thông qua những lá bài Tarot, họ bắt đầu kể câu chuyện của chính mình.

Hành trình băng qua rừng là mô típ thường gặp trong các truyện cổ. Đó là cuộc du hành cơ bản mà các nhân vậtphải trải qua để học hỏi những bí ẩn của cuộc sống. Tận sâu trong rừng, họ phải vật lộn với những thử thách, đối nghịch, trong vòng quay của bánh xe định mệnh, để “đánh mất chính mình,… biến mình thành kẻ không còn phân biệt được nữa”. Như trong câu chuyện về kẻ lưỡng lự, để tránh không phải chọn lựa giữa hai người con gái để cưới, anh ta quyết định trốn vào rừng. Trớ trêu thay, trên hành trình đó anh ta lại tiếp tục gặp những tình huống đòi hỏi phải lựa chọn… Để rồi thông qua vòng quay khổng lồ nhằm thoát khỏi giới hạn cá nhân, vượt khỏi các phạm trù, anh ta đã “quay lại đời sống thông qua sự nảy mầm đớn đau của khu rừng,… trở lại hình dạng con người của chính mình…” Rừng chứa đựng cả bóng tối và ánh sáng, dục vọng và lý tưởng, đam mê và hiểm họa.