Review Suối nguồn (The Fountainhead) – Ayn Rand

Hàng ngàn năm trước có một người tìm ra cách tạo lửa. Anh ta có lẽ đã bị thiêu sống bởi chính ngọn lửa mà chính anh đã dạy cho đồng loại mình cách tạo ra. Anh bị coi là kẻ xấu vì có quan hệ với ma quỷ, nhưng kể từ đó, loài người có lửa để giữ ấm, nấu nướng và xua đi bóng tối.

“Suối nguồn” là một bản hùng ca tôn vinh người sáng tạo. Cái giá họ phải trả? Như trên. Thành quả của họ đã được tiếp nhận như một sự hy sinh to lớn. Và kẻ sống thứ sinh (kẻ tìm kiếm sự vĩ đại dưới con mắt của những người khác) rao giảng về chủ nghĩa vị nhân sinh – hy sinh bản thân mình vì người khác – để củng cố quan hệ anh ta với mọi người và được họ nuôi sống, như một con đỉa hút lấy linh hồn. Có phải vậy? Liệu một người có thể hy sinh sự chính trực của anh ta? Danh dự? Tự do? Lý tưởng? Sự trung thực trong cảm giác và khả năng tư duy độc lập? Người sáng tạo có cái tôi, vì lẽ đó bị coi là “vị kỷ”, ích kỷ. Nghe chẳng đẹp. Người vị kỷ không sống vì ai, nhưng cũng không yêu cầu ai phải sống vì anh ta. Chính “cái tôi không chịu hy sinh” này chính là điều mà ta phải kính trọng nhất ở một con người.

“Suối nguồn” kể về Howard Roark, một kiến trúc sư xây dựng những công trình của mình theo một phong cách khác biệt với quan niệm về cái đẹp cổ điển. Việc thiết kế nhằm phục vụ ai đó, hay vật chất, sự công nhận, danh vọng với anh là không quan trọng, so với sự vĩ đại của toà nhà mà anh hình dung. Anh cực đoan đến mức bị ghét bỏ, và phải chịu sự dè bỉu của xã hội vì không chia sẻ với bất cứ ai về tầm nhìn của mình. Và anh đã nhiều lần đau khổ. Ta sẽ thấy ngưỡng mộ bởi những giá trị của anh, mà anh sẽ không bao giờ thoả hiệp để có được sự nổi tiếng. Anh chính trực THEO ĐÚNG NGHĨA. Nếu chính trực chỉ đơn giản là không móc đồng hồ khỏi túi người hàng xóm, thì đến 95% nhân loại là người chính trực: chính trực là khả năng trung thành với một tư tưởng. Anh như vị “Hầu tước de Sade” của ngành kiến trúc, theo đuổi sự tự do một cách quyết liệt đến mức như hành xác. Người ta đã gào lên rằng Roark dành cả sự nghiệp để ra vào các phiên toà. Người ta kiện anh vì thiết kế những công trình trái với tiêu chuẩn, kiện anh vì phá huỷ toà nhà mà anh thiết kế đáng ra để phục vụ công chúng. Nhưng họ đã quên mất nếu không có anh, thì lấy đâu những thứ ấy cho họ? Ai mới có quyền xét xử ai đây – Roark hay là xã hội này?