Chương 2: Đoàn Nhữ Hài 

Nhất Bắc Giang, nhì Hồng Châu, địa linh nhân kiệt, thiên hạ duy nhị. Nghĩa: Một là lộ Bắc Giang, hai là lộ Hồng Châu, anh hùng trong thiên hạ, chỉ có hai nơi này. Đó là lời khen ngợi mà danh sĩ trong thiên hạ dành tặng cho hai nơi có nhiều người tài giỏi kiệt xuất.

Hai vị danh thần hiển hách của triều Lý là Thái sư Lê Văn Thịnh và Thượng thư Mạc Hiển Tích là đều có xuất thân từ một trong hai lộ đó.

Chuyện xưa tích cũ không nhắc đến, gần nhất có vị tài tử tên Lý Tái Đạo. Vốn người gốc Bắc Giang, tài học hơn người, mới mười tám tuổi đã thi đỗ trạng nguyên, mang tài sức ra giúp dân, giúp nước.

Mạc Đĩnh Chi ở lộ Hồng Châu cũng không kém cạnh. Người này học thức xuất chúng, tài danh lan xa, nhưng do dung mạo kém cạnh mà không được người ưa chuộng và nhắc đến. Nói đi nói lại cũng chỉ do có tài mà không có “sắc” nên gặp phải nhiều điều trắc trở.

***

Ở lộ Hồng Châu, huyện Trường Tân, làng Hội Xuyên có một học đường, mới được xây dựng không lâu, trong học đường chỉ có một người tự xưng là nho sĩ ở đó dạy học.

Tính tình của ông ta khá là quái đản!

Xưa nay, khi chọn giống ai cũng chọn mầm tốt để gieo, chọn học trò cũng vậy, chỉ lựa người tài giỏi mà dạy. Riêng ông thì ngược lại, ai đến cũng không từ chối, học trò đến học là nhận, không phân biệt gì cả. Quan niệm của thầy: Mầm tốt dạy thành người, không có gì đáng nói. Nhưng mầm xấu vẫn có thể uốn nắn thành cây thẳng thì đó chính là công đức.